Top 8 điểm du xuân Bắc Ninh: Viếng đền chùa nổi tiếng cả nước

Ngày xuân năm mới Giáp Thìn 2024 là dịp mọi người rủ nhau đi viếng chùa chiền, đền miếu để cầu mong một năm mới bình an, thuận lợi. BACNINH.CITY xin giới thiệu 7 điểm du xuân Bắc Ninh là các ngôi chùa, đền miếu linh thiêng nổi tiếng gần xa và thu hút khách du lịch trong những ngày du xuân dịp Tết nhiều năm nay.

Chùa Bút Tháp: Tinh hoa kiến trúc thời Lý (Thuận Thành)

Du ngoạn Bắc Ninh ngày xuân Giáp Thì 2024, bạn không thể bỏ qua ngôi chùa Bút Tháp (Thuận Thành, Bắc Ninh) cổ nằm bên bờ sông Đuống.

Dù đã trải qua những lần trùng tu, sửa chữa nhưng chùa vẫn giữ được những nét nguyên sơ hấp dẫn bởi vẻ đẹp độc đáo về nghệ thuật kiến trúc và không gian yên bình.

Tại đây, bạn có thể chiêm ngưỡng nhiều pho tượng cổ và quý. Trong đó, nổi bật nhất là pho tượng Quan Thế Âm nghìn mắt nghìn tay bằng gỗ lớn nhất Việt Nam, cao 2,35 m.

Trong chùa nhiều loại cây như hoa đại, hoa sen, mẫu đơn… đặc biệt là cau. Những hàng cau xanh ngắt trải dài thẳng tắp bên cạnh ngọn tháp tạo không gian thanh tịnh khiến ngày càng nhiều du khách đến đây.

Chùa Dâu: Ngôi chùa cổ nhất Việt Nam (Thuận Thành)

Chùa Dâu là ngôi chùa Phật giáo cổ xưa nhất Việt Nam, có tên gọi khác là chùa Diên Ứng, nằm ở khu phố Dâu, phường Thanh Khương, TX. Thuận Thành – ngay mặt đường QL 17 từ Hà Nội về rất tiện.

Chùa Dâu hay còn được gọi với nhiều cái tên khác nhau như là chùa Pháp Vân, chùa Diên Ứng, chùa Cả, đây là một trong số những ngôi chùa đẹp ở Bắc Ninh và được xem là ngôi chùa xưa cổ nhất ở Việt Nam. Ngôi chùa được xây dựng theo kiểu “nội công ngoại quốc” gồm 4 dãy nhà được đặt thành hình chữ nhật bao quanh ba ngôi nhà chính là Tiền Đường, Thiên Hương và Thượng Điện.

Điểm đặc biệt của ngôi chùa này là các pho tượng thờ, ở gian giữa chùa đặt tượng Bà Dâu hay còn gọi là tượng nữ thần Pháp Vân cao 2m, hai bên tượng là tượng Kim Đồng và Ngọc nữ.

Ngày hội chính của chùa là ngày mùng 8 tháng 4 âm lịch hằng năm, cứ vào ngày này, ngôi chùa lại đón tiếp đông đúc du khách gần xa đến tham quan và dự lễ hội. Nếu có dịp ghé qua Bắc Ninh, bạn đừng bỏ lỡ ngôi chùa độc đáo này nhé.

Chùa Phật Tích – chùa cổ từ thời Lý (Tiên Du)

Nằm ở bên núi Vạn Phúc (xã Phật Tích, huyện Tiên Du), ngôi chùa xưa có tên là Vạn Phúc Tự – một trong những nơi được truyền bá Phật giáo sớm nhất từ Ấn Độ vào Việt Nam.

Từ Hà Nội, chỉ mất khoảng 20 km, bạn đã có thể đặt chân đến đây, một di tích văn hóa tiêu biểu quốc gia với những cổ vật lớn của Phật giáo được lưu giữ. Ngôi chùa với không gian thanh tịnh, cổ kính như khiến bạn để lại hết ưu phiền của cuộc sống ở phía ngoài.

Du khách sẽ được chiêm bái nhiều tượng Phật lớn nhỏ, tượng Phật A di đà có niên đại từ thời nhà Lý làm bằng đá xanh nguyên khối cao 1,85m, được xem là tượng Phật bằng đá thời Lý cổ nhất miền Bắc. Trên đỉnh núi Phật Tích là bức tượng cao 27m được chạm khắc tinh xảo.

Ngoài ra, ngôi chùa còn sở hữu 5 cặp linh thú bằng đá lớn nhất Việt Nam; pho tượng táng của thiền sư Chuyết Chuyết; 32 bảo tháp (thế kỷ XVII – thế kỷ XX)…

Đền Cùng – Giếng Ngọc ở làng quan họ gốc (TP. Bắc Ninh)

Tọa lạc tại trung tâm làng Diềm, xã Hòa Long, thành phố Bắc Ninh, cụm di tích Đền Cùng – Giếng Ngọc từ lâu nổi tiếng là nơi có dòng nước ngọt lành chứa đựng nhiều câu chuyện ly kỳ về ba “ông cá thần”, nơi tham quan thú vị với du khách khi về thăm quê hương Quan họ.

Làng Diềm vốn nổi tiếng là cái nôi của những làn điệu dân ca quan họ, cũng là địa điểm thờ vua Bà Thủy Tổ Quan họ.

Nơi đây còn ghi lại nhiều huyền tích chứa đựng những câu chuyện ly kỳ, như chuyện  ba “ông cá thần” ở giếng Ngọc. Từ trước đến nay, người dân làng Viêm Xá chứng kiến nước Giếng Ngọc chưa bao giờ cạn, kể cả trong mùa hạn hán. Nước giếng Ngọc rất trong mát và sạch. Tương truyền nhờ uống nước giếng Ngọc mà người làng Thủy tổ Quan họ có được chất giọng vang, rền, nền, nảy say đắm lòng người. Ngày nay, nhiều du khách tới đây cũng lấy ca múc nước giếng này để uống.

Cách di tích không xa, Nhà hát Quan họ Bắc Ninh, một công trình văn hóa có ý nghĩa lớn lao với người dân quê hương Quan họ mới được xây dựng thu hút nhiều người dân tới vui chơi hàng ngày.

Chùa Dạm trên đỉnh ngọn núi cao nhất Bắc Ninh (TP. Bắc Ninh)

Có thể nói chùa Dạm là một trong những di tích Phật giáo có tuổi thọ lâu đời tại nước ta. Nơi đây ghi dấu những vết tích hào hùng, oanh liệt về một vương triều Lý tôn sùng đạo Phật. Với những giá trị còn lưu giữ sau gần 1000 năm, chùa Dạm trở thành địa điểm tâm linh Phật giáo không thể bỏ qua của các con hương đệ tự, du khách khi về xứ Kinh Bắc.

Chùa Dạm, còn gọi là chùa Rạm, chùa Bà Tấm, chùa Cao, chùa Trăm Gian hay chùa Lãm Sơn là ngôi chùa thuộc xã Nam Sơn, thành phố Bắc Ninh, tỉnh Bắc Ninh. Chùa có tên chữ là Đại Lãm Thần Quang tự, tọa lạc trên thế đất tựa núi nhìn sông với phía trước là con sông Đuống hiền hòa, phía sau là dãy núi Dạm uy nghi sừng sững. Đây cũng là ngọn núi cao nhất Bắc Ninh và có ý nghĩa phong thủy bậc nhất xứ Kinh Bắc. Vậy nên Nguyên Phi Ỷ Lan khi nhiếp chính cho vua con Lý Nhận Tông mới cho xây ngôi chùa to lớn nhất thời điểm đó trên ngọn núi cao nhất ở quê hương nhà Lý.

Thời kháng chiến chống Pháp năm 1946, chùa Dạm đã bị quân Pháp thiêu đốt để tiêu thổ kháng chiến khiến 4 cấp đất bị phá hủy, các công trình, hạng mục và di cổ vật bị tàn phá nặng nề. Chỉ có hai pho tượng mẫu Nguyên phi Ỷ Lan và tượng vua Lý Nhân Tông được nhân dân kịp thời gửi vào chùa Hàm Long gần đó.

Từ năm 2015, tỉnh Bắc Ninh đã tiến hành phục dựng chùa Dạm trên diện tích 198 ha. Đến nay, tỉnh Bắc Ninh đã triển khai phục dựng lại chùa Dạm theo đúng tiến độ, sẵn sàng trở thành một trung tâm tín ngưỡng quy mô, bề thế của Phật tử trong và ngoài nước, tạo điểm nhấn thu hút khách du lịch về miền Quan họ..

Đặc biệt, với những gì còn sót lại của ngôi chùa một thời lừng danh, chùa Dạm vẫn là ngôi chùa lưu giữ những vết tích hào hùng, oanh liệt đại diện cho vương triều Lý hào hùng. Kể từ khi ngôi chùa cổ từ thời Lý này được phục dựng, nhiều người dân địa phương & du khách gần xa đã biết và tới du xuân, bái Phật, thưởng lãm cảnh sắc của ngọn núi cao nhất Bắc Ninh & phóng tầm mắt ra xa nhìn đồng bằng, ruộng nương, dân cư bên dưới.

Đọc thêm: Nguyên Phi Ỷ Lan vị quan âm bồ tát trong lòng dân chúng

Đền thờ Lý Thường Kiệt cạnh phòng tuyến sông Như Nguyệt xưa (Yên Phong)

Đền thờ Thái úy Lý Thường Kiệt ở xã Tam Giang (Yên Phong, Bắc Ninh) được khánh thành năm 2018, nằm giáp đê sông Cầu lịch sử, nơi gắn liền với chiến thắng lừng lẫy trên sông Như Nguyệt.

Nguồn ảnh: báo Dân Trí

Ngôi đền nằm ở phía nam, giáp đê sông Như Nguyệt (hay còn gọi là sông Cầu) – nơi lưu giữ dấu tích về những chiến công hiển hách của quân và dân Đại Việt vào thế kỷ 11 đánh thắng giặc Tống. Với ý nghĩa lịch sử và các giá trị văn hóa, kiến trúc, đền thờ Thái úy Lý Thường Kiệt đã được công nhận là di tích lịch sử cấp tỉnh.

Lăng Thủy tổ Kinh Dương Vương (Thuận Thành)

Hàng năm, cứ mỗi độ tết đến xuân về, hàng ngàn vạn “con Hồng cháu Lạc” từ khắp mọi miền lại tìm về khu di tích đền thờ và lăng mộ Kinh Dương Vương, Lạc Long Quân, Âu Cơ, thuộc thôn Á Lữ, xã Đại Đồng Thành, huyện Thuận Thành, để tri ân và thờ phụng những bậc thủy tổ dân tộc có công khai mở nước.

Kinh Dương Vương (tên húy là Lộc Tục) (2919 TCN – 2792 TCN) là cháu 3 đời của Thần Nông – vốn được suy tôn là thủy tổ của người Bách Việt. Sử chép Kinh Dương Vương là người hình thành nhà nước sơ khai đầu tiên vào năm Nhâm Tuất 2879 TCN, đặt quốc hiệu là Xích Quỷ. Lãnh thổ của quốc gia dưới thời Kinh Dương Vương rộng lớn, phía bắc tới sông Dương Tử (cả vùng hồ Động Đình), phía nam tới nước Hồ Tôn (Chiêm Thành), phía đông là Đông Hải, phía tây là Ba Thục (Tứ Xuyên, Trung Hoa ngày nay). Kinh Dương Vương truyền ngôi cho con là Lạc Long Quân (tên húy là Sùng Lãm). Lạc Long Quân kết hôn với Âu Cơ, sinh ra bọc trăm trứng nở trăm con; 50 con lên núi theo mẹ lập ra nhà nước Văn Lang và xưng là Hùng Vương truyền nối được 18 đời. Như vậy, nếu Hùng Vương là tổ thì tính ra Kinh Dương vương là ông tổ.

Á Lữ là một làng cổ nằm sát bờ Nam sông Đuống, truyền rằng là đất hội tụ của “Tứ linh” với 99 cái ao, 99 cái gồ, được ví như Long, Ly, Quy, Phượng chầu về, nơi duy nhất có lăng mộ và đền thờ Kinh Dương Vương, Lạc Long Quân, Âu Cơ là những bậc thủy tổ có công mở nước. Lăng Kinh Dương Vương nằm ở trên bãi bồi cao rộng thoáng sát bờ Nam sông Đuống và sầm uất bởi rừng cây cổ thụ bao quanh.

Lăng và Đền thờ Kinh Dương vương ở Bắc Ninh từ lâu đã được các triều đại Phong kiến Việt Nam xếp vào loại miếu thờ các bậc Đế vương, mỗi lần Quốc lễ đều cho quân đến tế lễ, dân thờ phụng trang trọng

Có thể bạn quan tâm: Bắc Ninh quy hoạch khu đô thị sinh thái phía tây Thuận Thành – bao gồm Lăng Kinh Dương Vương này

Đền thờ Trạng nguyên đầu tiên Lê Văn Thịnh (Gia Bình)

Đền thờ Lê Văn Thịnh tọa lạc ở sườn phía nam núi Thiên Thai, nay thuộc thôn Bảo Tháp, xã Đông Cứu, huyện Gia Bình. Đây là nơi tôn thờ, tưởng niệm sâu sắc về Trạng nguyên khai khoa – Thái sư Lê Văn Thịnh, một danh nhân tiêu biểu có công lao to lớn đối với vương triều Lý và đất nước ta. Đền thờ Lê Văn Thịnh được xếp hạng là di tích lịch sử văn hóa cấp Quốc Gia và là một trong 14 điểm du lịch trên địa bàn tỉnh.

Ngày xuân nhiều gia đình cho trẻ nhỏ đến viếng đền hằng mong đạt được học hành thành tựu, đạo đức ngời sáng như vị Trạng nguyên khai khoa Việt Nam người Bắc Ninh này.

Ngôi đền được xây dựng từ lâu đời, bên cạnh chùa Thiên Thư, trên mảnh đất vốn là nhà riêng của Thái sư Lê Văn Thịnh. Hiện trong khu di tích còn bảo lưu được nhiều tài liệu, hiện vật phản ánh về cuộc đời, sự nghiệp Thái sư Lê Văn Thịnh.

Trong cụm di tích có nhiều hiện vật cổ quý giá như: khánh đá, bia đá niên đại Cảnh Hưng 32, chuông đồng… và đặc biệt là tượng rắn độc đáo. Toàn thân tượng được tạc bằng khối đá sa thạch (đá cát) nặng gần 3 tấn, màu vàng cát với hình dáng độc đáo “nửa rồng, nửa rắn” trong tư thế “miệng cắn thân, chân xé mình”.

Tượng rồng được tìm thấy trong khuôn viên nơi từng là tư gia của Thái sư Lê Văn Thịnh nên nhiều người cho rằng tượng chính là nơi gửi gắm những tâm sự về nỗi oan khiên mà Thái sư Lê Văn Thịnh phải chịu trong vụ án trên hồ Dâm Đàm (Hồ Tây) đời vua Lý Nhân Tông.

Các nhà nghiên cứu đều thống nhất: Tượng “rồng đá” ở đền thờ Lê Văn Thịnh là pho tượng có hình dạng độc đáo, cho đến nay chưa từng có trong lịch sử mỹ thuật Việt Nam và các nước Đông Nam Á. Với giá trị tiêu biểu độc đáo đó, tượng “rồng đá” ở đền thờ Lê Văn Thịnh đã được Thủ tướng chính phủ ký quyết định công nhận là Bảo vật quốc gia.

Tổng kết

Du xuân cầu bình an, sức khỏe, cầu tài lộc, học thức & thậm chí là cả cầu duyên, cầu con… là những ước mơ thầm kín, nhu cầu chính đáng của mỗi người. Là vùng đất cổ với nhiều đình chùa miếu mạo, gắn liền với nhiều sự tích, câu chuyện ly kỳ & các danh nhân lịch sử, văn hóa người Bắc Ninh có vai trò to lớn trong dòng chảy lịch sử văn hóa dân tộc; Bắc Ninh – Kinh Bắc là một điểm đến du xuân không thể bỏ qua dịp Xuân Quý Mão 2023 này. Tuy nhiên, không nên lạm dụng tôn giáo tín ngưỡng mà sa đà vào mê tính dị đoan, nặng nề cúng bái, mua thần bán thánh, bỏ tiền bỏ bạc ra cầu tài cầu lộc cầu vinh cầu sang – lợi chẳng biết được bao mà hại có khi còn nhiều.

BACNINH.CITY Chúc quý anh chị du xuân ở Bắc Ninh vui vẻ, bình an nhé!