Quan họ Bắc Ninh được biết đến không chỉ là loại hình ca hát, giải trí mà nó còn là phong tục, tập quán, lối ứng xử và tín ngưỡng đặc sắc. Từ lâu, quan họ đã là một “đặc sản văn hóa” của mọi nhà tại vùng quê Kinh Bắc. Hãy cùng BACNINH.CITY tìm hiểu top 10 bài hát quan họ Bắc Ninh hay nhất qua bài viết dưới đây bạn nhé.
Chắc hẳn ai đã đến Bắc Ninh vào khoảng tháng giêng, tháng hai, vào mùa lễ hội sẽ không thể quên hình ảnh những chiếc áo tứ thân, những chiếc nón quai thao, những liền anh, liền chị và những câu hát nhẹ nhàng, sâu sắc từ những bài quan họ Bắc Ninh hay nhất. Trải qua nhiều năm hình thành và phát triển, đến nay, quan họ vẫn được giữ gìn và phát triển.
Đến bây giờ, hội làng quan họ vẫn là những nguồn cảm hứng của quê hương Kinh Bắc, là khoảng thời gian được những người dân nơi đây mong ngóng, chờ đợi. Những du khách tới đây vào thời gian này sẽ được nghe những liền anh liền chị hát đối đáp, hát mừng, hát hội,…
Hiện nay, UNESCO đã công nhận dân ca quan họ Bắc Ninh là di sản văn hóa phi vật thể cần được bảo tồn và phát huy. Dân ca quan họ đã trở thành niềm tự hào của những người dân vùng Kinh Bắc nói riêng và nhân dân Việt Nam nói chung. Giai đoạn ngọt ngào của những làn điệu quan họ sẽ còn sống mãi với năm tháng.
Những bài quan họ Bắc Ninh hay nhất
Bài hát “Cây Trúc Xinh”
Đây là một làn điệu quan họ quen thuộc, được nhiều người biết đến. Chắc hẳn bất cứ ai trong chúng ta cũng đã từng nghe qua những giai điệu “…Trúc xinh trúc mọc bờ ao, em xinh em đứng một mình cũng xinh..” hay “ Trúc xinh trúc mọc bên cầu, em xinh em đứng nơi đâu mà không biết qua sầu qua nhớ vậy em..”. Làn điệu quan họ trong bài như lời hát giao duyên của các liền anh, liền chị, thể tình cảm yêu thương, quý mến nhưng cũng rụt rè, e ngại.
MV: Cây trúc xinh – dân ca quan họ Bắc Ninh lời cổ – Biểu diễn: Khánh Hồng
Lời bài hát quan họ: Cây trúc xinh
Cây (í) trúc xinh (i) tang tình là cây trúc mọc,
Cây (i) trúc mọc bên bờ ao,
Anh Hai xinh i tang tình la anh Hai đứng (í),
Đứng đứng nơi nào qua lới (í) như cũng xinh (i),
Đứng đứng nơi nào qua lới (í) như cũng xinh.
Cây (í) trúc xinh (i) tang tình là cây trúc mọc,
Cây trúc mọc bên sân đình.
Anh Ba xinh (i) tang tình anh Ba đứng í,
Đứng (ớ) đứng một mình, trông dáng xinh càng xinh,
Đứng (ớ) đứng một mình, trông dáng xinh càng xinh.
Cây (í) trúc xinh i tang tình là cây trúc mọc,
Cây (i) trúc mọc bên bờ sông,
Người còn không tang tình hay đã có (í),
Đã có nơi nào qua lới (í) chơi còn không (i),
Đã có nơi nào qua lới (í) chơi còn không
Cây (í) trúc xinh i tang tình là cây trúc mọc,
Cây (i) trúc mọc bên sân chùa.
Anh Tư không yêu tang tình là em đi lấy (í),
Lấy (í) lấy đạo bùa, qua lới (í) như phải yêu.
Mà em lấy (í) lấy đạo bùa, qua lới như phải yêu.
Quan họ Bắc Ninh: Lý Thiên Thai – nổi tiếng với câu “Chàng buông vạt áo em ra”
Bài hát Lý Thiên Thai là bài quan họ Bắc Ninh nổi tiếng đã được thể hiện bởi nhiều liền anh, liền chị và cả những ca sĩ nổi tiếng khác. Núi Thiên Thai trong bài là một ngọn nút linh thiêng ở Bắc Ninh, thuộc xã Gia Bình hiện nay.
Bạn có thể dễ dàng tìm kiếm bài hát trên mạng hay trên Youtube.
MV: Lý Thiên Thai – Dân ca quan họ Bắc Ninh – Thể hiện: NSƯT Thanh Nhàn
Lời bài hát quan họ cổ: Lý Thiên Thai
Trèo lên trái núi Thiên Thai (này) Thiên í i Thai
Thấy đôi con chim loan phượng (là) chàng là anh chàng ơi
Mà này cũng có (a) ăn xoài
Mà này cũng có (a) ăn xoài tình tình cây (này) để (ê ê) cây
Lý i i í tang lý tang tình tang
Ố ố ô tình là em mong tình ì i
Chàng buông vạt áo em ra nay em (í i i) ra
Để em là em đi chợ (là) chàng (là) anh chàng ơi
Mà nay cũng có a kẻo đà
Mà nay cũng có a kẻo đà tình tình trưa (này) chợ trưa
Lý i i í tang lý tang tình tang
Ố ố ô tình là em mong tình ì i
Chàng buông vạt áo em ra (này) em… (í i i) ra
Để em là em đi chợ (là) chàng (là) anh chàng ơi
Mà nay cũng có a kẻo đà
Mà nay cũng có a kẻo đà tình tình trưa (này) chợ trưa
Lý i i í tang lý tang tình tang
Ố ố ô tình là em mong tình ì i
Chợ trưa rau sẽ héo đi (này) héo đi
Lấy chi để em nuôi mẹ (là) chàng là anh chàng ơi
Mà này cũng có a lấy gì
Mà này cũng có a lấy gì tình tình em (này) nuôi em
Lý i i í tang lý tang tình tang
Ố ố ô tình là em mong tình ì i
Làn điệu dân ca này không chỉ quen thuộc với người lớn mà còn được biết đến rộng rãi bởi các bé thiếu nhi bởi bài hát có hai phiên bản. Bản đầu tiên là lời trao duyên giữa nam và nữ, thể hiện tình cảm yêu thương, gắn bó, bộc lộ nỗi nhớ trong tình yêu. Còn bản thứ hai dành cho thiếu nhi với những giai điệu, lời hát quen thuộc “ Con cò là cò bay lả, lả bay la/ Bay từ là từ ruộng lúa, bay ra là ra cánh đồng/ Tình tính tang là tang tính tình/ Chăm học hành vâng lời thầy cô…”
Bài hát “Khách đến chơi nhà”
Bài hát “Khách đến chơi nhà” được thể hiện bởi nhiều nghệ sĩ, tiêu biểu như ca sĩ Thúy Cải và Ba Trọng. Bài hát thể hiện lòng hiếu khách của những người dân nơi đây khi có khách đến chơi. Qua đó, còn thể hiện hình ảnh những người dân vùng đất Kinh Bắc thân thiện, dễ mến, nhiệt tình: đốt than, quạt nước, pha trà, mời khách xơi trà,…
Những lời bài hát tuy gần gũi nhưng lại thể hiện tình cảm sâu sắc.
MV: Khách đến chơi nhà – quan họ lời cổ – Thúy Hường, Trung Kiên
Lời bài hát quan họ: Khách đến chơi nhà
Khách đến i đến chơi hự hừ nhà là, chơi hự hừ nhà.
Đốt than ớ ơ dầu mà quạt nước mấy pha trà mời người xơi là chén có a trà này.
Quý vậy í ơ ơ, quý vậy đôi người ơi.
Mỗi người là người xơi mỗi chén mấy cho em í i vui lòng là
Em í i muốn cho sông i cạn í ơ, sông i cạn i đất liền.
Để em ớ ơ dầu mà đi lại mấy kẻo phiền là đò giang là
Em í i vào chùa, thấy chữ í ơ, thấy i chữ linh à nhang.
Gần chùa là chùa chẳng bén mấy duyên hương í i chút nào là
Sáng có ả trăng suông
Sáng i cả í ơ, sáng cả i vườn đào
Ba bốn người là ngồi đấy mấy người nào là còn không là có ới à nên chăng
Đây là bài hát miêu tả lễ hội Lim truyền thống tại làng quê Bắc Ninh. Thông qua bài hát này, chúng ta được tìm hiểu thêm về những lễ hội, những truyền thống dân tộc.
MV: Lý cây đa – dân ca quan họ Bắc Ninh – Biểu diễn: Tốp ca nam nữ Nhà hát quan họ Bắc Ninh
Lời bài hát quan họ cổ: Lý cây đa
Trèo lên quan i dốc ngồi gốc í i cây đa, ta à lý lý như cây đa í i.
Thấy i cô phú lý tình là cô mặc áo vỏ già, ta lý lý như nâu non ấy vỏ à già, ta lý lý như nâu non i.
Khăn thâm đầu dí, ta à a lý lý như đội đầu, ta à a lý lý như đội đầu ì.
Nửa thương i phú lý tình là a thương bên nọ ấy nửa sầu ta lý lý như bên kia, ấy nửa sầu ta lý lý như bên kia i.
Áo lương năm ì i cúc ta à a lý lý như viền tà, ta à a lý lý như viền tà ì.
Ai may i phú lý tình là a cho người mặc ấy hay ì là ta lý lý như em may. Ấy hay là, ta lý lý như em may i.
Chẻ tre đan nón ta à a lý lý như ba tầm, ta à a lý lý như ba tầm i.
Ai i đan i phú lý tình là cho người đội ấy hôm à rằm. Tà a lý lý như tháng giêng ấy hôm à rằm, tà a lý lý như tháng giêng.
Bài hát thể hiện nỗi niềm không muốn chia xa, muốn níu kéo nhau giữa các liền anh, liền chị. Những lời thổ lộ “ tôi trở ra về/ liệu có nhớ đến chúng tôi chăng/ có nhớ đến chúng tôi không..” sâu lắng được thể hiện trong bài hát với giai điệu da diết đã để lại cho người nghe nhiều ấn tượng sâu sắc.
Bài quan họ “ Bèo dạt mây trôi”
Nó thể hiện sự chờ đợi, mong ngóng của người con gái khi người họ yêu đi xa chưa trở về. Bài hát gắn liền với những hình ảnh giản dị gắn liền với làng quê Việt Nam. Đặc biệt, tên bài hát “bèo dạt mây trôi” gần gũi, quen thuộc với người dân. Vì thế, điệu quan họ ngày càng được nhiều người biết đến.
Bài hát “Lý giao duyên”
Bài hát “lý giao duyên” có giai điệu trữ tình quyến luyến. Bài hát là sự giao duyên, thể hiện tình cảm giữa nam với nữ. Giai điệu và lời bài hát đều gắn bó với cuộc sống, dễ thuộc, dễ nhớ và phổ biến rộng rãi. “Lý giao duyên” được đánh giá là một trong những bài hát quan họ Bắc Ninh hay nhất.
Bài hát “ Bạn tình ơi”
Có lẽ những bài hát thể hiện tình cảm da diết, gắn bó giữa những liền anh, liền chị luôn được quan tâm và yêu thích. Bài hát “Bạn tình ơi” thể hiện tấm lòng yêu thương, là những lời tán tỉnh của nhà trai với nhà gái. Những lời hát giản dị, gắn bó, gần gũi với cuộc sống thôn quê đã khiến điệu quan họ này ngày càng phổ biến hơn.
MV: Bạn tình ơi – quan họ Bắc Ninh lời cổ – Biểu diễn: Thúy Hường – Quan Vinh
Lời bài hát quan họ cổ: Bạn tình ơi
Bạn tình ơi í ơ ơ duyên bên á tình ơi là cánh con sông
Nên tôi phải luỵ đò, bởi í chưng là ông trời tối
Nên tôi phải luỵ cô chứ cô bán hàng là cái chiếc trống cơm.
Bạn tình ơi í ơ ơ duyên bên á tình ơi là chiếc trống cơm
Khen ớ ai là ai khéo vỗ, vỗ nên vông ơ cái cung đàn cầm
Khen ớ ai là ai khéo gẩy, gẩy nên cung cái cung sang sử là tôi trót say huê.
Bạn tình ơi í ơ ơ duyên bên á tình ơi là trót say huê
Nên tôi phải đi tìm huê, ấy xin Quan họ đừng quản ngại chúng ớ chê
Ấy chê bạn cười là tôi nói ra.
Bạn tình ơi í ơ ơ duyên bên á tình ơi là tôi nói ra
Chắc ớ hẳn í không ai cười, lòng tôi không là không giăng gió
Tôi đâu phải là người gió giăng là gió đưa giăng.
Bạn tình ơi í ơ ơ duyên bên á tình ơi là gió đưa giăng
Chứ giăng à còn đưa gió, tôi yêu người, người có yêu tôi
Nhân duyên may ra cũng à thành, à nào đâu nào đâu tôi dám i
Đâu tôi dám, thực đâu dám, dỗ à dành.
Trên đây là Top 10 bài hát quan họ Bắc Ninh hay nhất. Hy vọng bài viết trên đây đã cung cấp cho bạn những thông tin bổ ích về quan họ Bắc Ninh. Dù xã hội ngày càng phát triển, ngày càng có nhiều dòng nhạc ra đời, những điệu quan họ, dân ca chắc chắn sẽ còn được giữ gìn và phát triển.
